Tăng sắc tố là tình trạng các đốm hoặc các dát trên da sậm màu hơn so với màu da bình thường do sự sản xuất quá mức melanin. Nguyên nhân thường do:
- Viêm nhiễm:
Những tổn thương da như: mụn trứng cá, côn trùng cắn, vết xước hoặc thậm chí vết cào gãi,… có thể gây viêm nhiễm, tạo điều kiện cho các tế bào sắc tố tăng cao, gây ra các đốm nâu sau khi lành thương.
- Phơi bày với ánh nắng mặt trời:
Tia UV từ ánh nắng mặt trời thúc đẩy sản xuất nhiều melanin và đó cũng là cách để bảo vệ da. Tuy nhiên, khi tiếp xúc thường xuyên hoặc quá mức với ánh nắng mặt trời thì các đốm nâu trên da sẽ xuất hiện. Mặc dù các đốm này không phải là ung thư, nhưng theo Hiệp hội phẫu thuật da liễu Hoa kỳ, phơi bày với ánh nắng có thể tạo những đốm tiền ung thư tương tự. Chính vì thế, nên thăm khám tầm soát ung thư hàng năm với Bác sĩ da liễu.
- Nám má:
Thường được gọi là “mặt nạ thai kì”, có đặc điểm là những dát màu nâu thường gặp ở phụ nữ trong thời gian mang thai. Loại tăng sắc tố này có thể xảy cả ở nữ và nam, do nhiều yếu tố tạo nên như: phơi bày với ánh nắng mặt trời, gen, thay đổi hormone, và cũng có liên quan đến dùng thuốc tránh thai. Ô nhiễm không khí cũng là yếu tố nguy cơ làm da yếu đi, dễ bị tổn thương gây nám má và các loại tăng sắc tố khác.
- Một số bệnh lí và thuốc:
Tăng sắc tố cũng có thể do bệnh Addison, rối loạn tuyến thượng làm tăng sản xuất melanin.
Một số thuốc kháng sinh, hóa trị,… cũng gây tăng sắc tố.
Nếu bạn lo lắng về vấn đề này, thì tin vui cho bạn là Bác sĩ Clover sẽ hướng dẫn 5 cách để ngăn ngùa và điều trị tình trạng tăng sắc tố:
- Giữ ẩm cho da:
Mục tiêu chính của bạn là làm sáng những đốm thâm, vì thế nên chọn những sản phẩm thành phần có chứa: glyerin, hyaluronic acid hoặc retinol,… Dưỡng ẩm tốt sẽ khôi phục lại hàng rào lipid của da, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
- Không chạm tay lên mụn, vết côn trùng cắn hoặc những tổn thương da khác:
Cào gãi hoặc nặn mụn sẽ gây tăng phản ứng viêm làm tăng sắc tố trên da. Nếu điều trị càng sớm, thì các đốm sắc tố sẽ dễ dàng được loại bỏ.
Một số thành phần không cần kê toa như: vitamin C, rễ cam thảo, acid kojic có thể làm giảm tăng sắc tố bằng cách ức chế tyrosinase- một enzym chịu trách nhiệm trong quá trình hình thành melanin. Và một số thành phần khác như: vitamin E, niacinamide và n-acetyl glucosamine cũng được tìm thấy trong điều tăng sắc tố. Một số bệnh nhân có thể dùng nhiều tuần, nhiều tháng để tăng hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, điều quan trọng là nên dùng cẩn thận, tránh dùng quá mức gây kích ứng da
- Xem xét những điều trị khác:
Nếu những phương pháp trên không hiệu quả, Bác sĩ sẽ xem xét đến những chỉ định mạnh hơn như: hydroquinone đơn độc hoặc kết hợp với những chất khác, là tiêu chuẩn vàng để làm mờ thâm vì nó làm chậm quá trình sản xuất melanin. Tuy nhiên, khi điều trị, cần có sự theo dõi của Bác sĩ để tránh tình trạng da nhạy cảm với ánh nắng và bị tẩy trắng.
- Lựa chọn điều trị bằng công nghệ cao:
Khi những thuốc thoa không hiệu quả, bạn nên đến gặp Bác sĩ da liễu để được tư vấn những phương pháp khác, làm loại bỏ nhanh những đốm sắc tố như: laser, chemical peel, laser vi điểm,…
- Ngăn cản hoặc làm giảm các tác hại cho da:
Cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất là dùng kem chống nắng với chỉ số SPF từ 30 trở lên, mỗi ngày, thậm chí khi trời nhiều mây hoặc trời lạnh. Bạn nên chọn loại chống được cả tia UVA và UVB với những thành phần: mexoryl, parsol 1789, titanium dioxide, zinc oxide, or avobenzone, và đặc biệt là nên chọn những sản phẩm dịu nhẹ, không gây bỏng rát kích ứng cho da, để tránh tình trạng tăng sắc tố trở nên xấu đi.
Tác giả: BS. Trương Phạm Mỹ Tuyền
TLTK:
https://www.everydayhealth.com/beauty-pictures/tricks-to-treat-hyperpigmentation.aspx
